Tussen bedanken en beledigen: het enerverende werk van een bouwinspecteur

“Bij bouw- en woontoezicht denken mensen al snel aan het afschouwen van dakkapellen en uitbouwen, maar we hebben een veel breder pakket aan werkzaamheden”, vertelt een bouw-collega, die al ruim vier jaar voor ODIJmond werkt. Onze deelnemende gemeenten schakelen de inspecteurs in om toezicht te houden op bouwwerkzaamheden en bestaande bouw. Wordt er veilig gebouwd? Wordt een gebouw gebruikt volgens de vergunning? Klopt de uitvoering met de afspraken die op papier staan? Om dit vak te kunnen uitoefenen, moet je zowel scherp, standvastig als sociaalvaardig zijn, want er komt per dag heel wat op je af.

Dankbaar of gedwongen verbeteren

Wanneer de bouw-collega’s vertellen, buitelen de anekdotes over elkaar heen. Bijvoorbeeld over een woning waarvan de voorgevel zo was gaan wijken, dat het gevaarlijk was voor de omgeving en voor de bewoner zelf. Toch deed de bewoner er niets aan. Uiteindelijk moesten de inspecteurs het uiterste middel inzetten dat tot hun beschikking staat: bestuursdwang. De situatie wordt dan hersteld door de betreffende overheid en de kosten worden verhaald op de eigenaar. Die dwang is gelukkig niet zo vaak nodig. Het tegenoverstelde gebeurt ook wel: dat woningeigenaren juist graag aan de slag gaan. Bijvoorbeeld iemand die na een scheiding zijn woning wilde verkopen, maar de weg kwijtraakte in alle wet- en regelgeving en niet wist wat hij moest aanpakken. “Hij was zo blij met onze adviezen, dat hij ons oprecht bedankte.”

Achter de voordeur

Het werk bestaat vaker uit uitersten, ook omdat de inspecteurs op allerlei plekken in de samenleving achter de voordeur komen. Een schrijnend verhaal dat nog lang in een collega zijn hoofd bleef malen: “Er kwamen klachten binnen over illegale bewoning van een opslagunit. Daar bleek een vrouw te wonen met psychische problemen die daar door haar ex-man was neergezet. Wij willen dan handhaven, maar er was niet meteen plaats in een instelling of sociale huurwoning. In overleg met de GGZ en de gemeente kon mevrouw daar nog even onder begeleiding blijven wonen, tot er een plek was gevonden. Je zoekt dan naar de meest humane oplossing.”

Grote bouwprojecten

“Ook de schaal van de projecten waar we toezicht op houden is zeer uiteenlopend Bijvoorbeeld recent een project van twee grote woontorens, waarbij we op elke verdieping onder meer de wapening van de fundering controleerden. We stonden de ene week op de ene toren, de andere week op de andere. We maken het hele bouwproces mee, van het palenplan tot de afronding.”

Naast nieuwbouw is ook bij de renovatie van monumentale panden toezicht nodig. ”We letten dan niet alleen op veiligheid, maar ook op karakteristieke eigenschappen die behouden moeten blijven, zoals kleurstelling en materiaalsoort.”

Niet iedereen waardeert het werk van de toezichthouder

Bouwinspecteurs verhogen de veiligheid en leefbaarheid in een gemeente. Omwonenden zijn vaak dankbaar en opgelucht als er wordt ingegrepen, maar betrokkenen zijn niet altijd blij met de inmenging. ”Wanneer wij inschatten dat een situatie gevaarlijk is, zorgen we ervoor dat de politie op de achtergrond aanwezig is. Dat gaat dan om bijvoorbeeld handhaving van drugspanden. Ik heb wel meegemaakt dat iemand met gebalde vuisten tegenover me stond”, vertelt de bouw-collega. Bedreigingen komen ook voor. Om die reden zijn we zo min mogelijk online aanwezig en voorzichtig met het geven van onze naam in bijvoorbeeld deze artikelen van onze werkgever. Dat neemt niet weg dat we ons op locatie altijd identificeren, net zoals politiemensen en belastingcontroleurs dat doen.

In de buitenlucht en achter het bureau

Alle bevindingen op locatie worden nauwkeurig op papier vastgelegd. Als er ooit een probleem aan een gebouw ontstaat, moet duidelijk terug te lezen zijn hoe de bouw is verlopen en welke keuzes zijn gemaakt. Ook die afwisseling van buitenwerk en bureauwerk maakt dat geen dag hetzelfde is. En juist daarom vinden de bouwcollega’s het toezicht houden op bouwzaken in het werkgebied van ODIJmond, ondanks de soms ingrijpende gebeurtenissen, zo’n mooi vak.