Aan ondermijning zit (vaak) een geurtje

“Nadat ik het pand had betreden, kwam ik eerst in een net kantoortje. Via dat kantoor ging ik door een deur de achterliggende loods binnen. Ik zag ketels, chemicaliën en ventilatieslangen. Ik zag gelijk dat het een productielocatie voor synthetische drugs betrof. Ik ben direct naar buiten gegaan en heb de politie geïnformeerd”, vertelt toezichthouder Dylan.

Toezichthouders Dylan en Nick

Een geurklacht leidt tot ontdekking ondermijning

Wat begon met een geurklacht vanuit de omgeving, eindigt met de ontmanteling van een drugslab. Vooraf waren er geen signalen bij partners zoals politie dat er mogelijk illegale zaken in het bedrijfspand plaatsvonden. De politie heeft dan geen enkele grondslag om zo’n pand te onderzoeken. En een geurklacht is zaak van een toezichthouder. Dus doorliepen wij de gebruikelijke procedure. Nadat contact met de eigenaar moeizaam verliep, besloot de toezichthouder zich met zijn toezichthoudende bevoegdheden toegang tot het pand te verschaffen.

Criminaliteit zorgt voor verontreiniging

Dit was niet het enige drugslab in ons werkgebied dat in 2023 werd ontmanteld. In Haarlem werd, in dit geval wel door de politie, een drugslab ontdekt. Toezichthouder Nick werd erbij geroepen. Bij de ontmanteling bleek via pH-metingen dat er vermoedelijk tienduizenden liters chemicaliën via het bedrijfsriool waren geloosd. Nick: “Er bevonden zich nog veel restanten in het bedrijfsriool en vetvangput. Via bestuursdwang kunnen wij een eigenaar verplichten dit op te ruimen. Als de eigenaar het niet deed, zouden wij het laten opruimen door een gespecialiseerd rioolreinigingsbedrijf. Op diens kosten.”

Ook bij drugsdumpingen hebben wij als omgevingsdienst de regierol bij het opruimen van het chemisch afval. Dit gebeurt in goed overleg met de politie, in verband met eventueel sporenonderzoek. De omgevingsdienst coördineert de veilige afvoer. Vorig jaar hebben we diverse dumpingen binnen ons werkgebied gehad. Nico, boa-coördinator bij Omgevingsdienst IJmond: “Zo stond er maandenlang een gestolen paardentrailer met chemisch drugsafval op een parkeerterrein te lekken voordat die ontdekt werd. In een recreatiegebied was er sprake van een bodemverontreiniging door lekkende vaten met drugsafval. De bodem moest gesaneerd, schoongemaakt, worden.”

Wonen en werken onder erbarmelijke omstandigheden

Het is niet alleen drugscriminaliteit wat we tijdens onze werkzaamheden zien. Dylan, aanspreekpunt voor ondermijning in de regio Waterland, liep tijdens een reguliere controle bij een bedrijf in voedselproductie tegen bijzondere omstandigheden aan. “Ik zag dat mensen in het bedrijf onder erbarmelijke omstandigheden werkten, maar ook woonden. Het stonk er en het zag er erg vies uit. Ik heb de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit en Arbeidsinspectie geïnformeerd in verband met hygiëne en arbeidsuitbuiting. Het bedrijf werd na een gezamenlijke controle onmiddellijk gesloten.”

“Samenwerking met gemeenten en politie is een ‘must’”

Nico stelt dat samenwerking met partners als gemeenten en politie een ‘must’ is bij aanpak van ondermijning. ”Ieder heeft een stukje van de puzzel in handen en alleen als je die bij elkaar legt krijg je een beeld. Samen controleren we op een veilig en rechtmatig gebruik van bedrijfspanden, daarbij wordt veel illegale bewoning aangetroffen. Soms gebruiken we speurhonden. Bijvoorbeeld een hond die explosieven zoals bijvoorbeeld illegaal vuurwerk kan opsporen. Afgelopen jaar zijn tijdens dergelijke integrale controles hennepplantages ontdekt, maar ook illegale handelswaren zoals drank, sigaretten en namaakartikelen. Behalve in ondermijnende activiteiten krijgen we als omgevingsdienst ook inzicht in milieubelastende activiteiten die ons nog niet bekend waren. Daarom zijn integrale controles erg efficiënt en waardevol. Alleen ga je misschien sneller, maar samen kom je verder.”