Duurzaam ondernemerschap Landsmeer: Hetty Hartman over ‘t Winkeltje

Deze keer gaan we op bezoek bij duurzame ondernemer Hetty Hartman van ‘t Winkeltje. ‘t Winkeltje is een kledingboetiek voor gedragen merkkleding. Mensen kunnen hun gedragen kleding die nog in goede staat is, naar Hetty brengen. Vervolgens selecteert ze welke stukken er in de winkel verkocht kunnen worden en bepaalt ze de prijs . Een deel van de opbrengst van de verkochte kleding gaat naar de oorspronkelijke eigenaar. Hetty runt de winkel helemaal alleen, maar af en toe komt op de woensdag een vriendin helpen. Het pand waarin ’t Winkeltje huist heeft voorheen allerlei verschillende gebruiksdoelen gehad. Zo heeft er  een weeshuis gezeten, maar ook  een paardenstal, een antiekzaak en een smidzaak.

Oorspronkelijk komt Hetty uit het onderwijs, maar op een gegeven moment wilde ze wat anders en eigen baas worden. Ze had altijd al iets met duurzaamheid en na de geboorte van haar kinderen werd ze lid van Greenpeace en Milieudefensie. Ze dacht tijdens die omslag ook na hoe ze iets goeds kon doen voor het milieu en kwam zo uit bij de vervuilende kledingindustrie. Zowel voor mens als milieu is de kledingindustrie belastend, vertelt Hetty. De arbeidsomstandigheden zijn heel slecht en er worden veel schadelijke stoffen gebruikt. Hetty vraagt zich ook af waarom er altijd zoveel collecties per jaar uitgebracht worden en waarom veel kleding niet goed recyclebaar is. Zo wordt er bijvoorbeeld voor het maken van één spijkerbroek 150 liter water gebruikt.

Motivatie hergebruiken kleding

De liefde voor tweedehands kleding begon al vroeg bij Hetty. Toen daar het bewustzijn bijkwam dat er teveel geproduceerd werd, wilde ze daar iets mee doen. En dat bewustzijn voor duurzame kleding groeit ook onder jonge vaders en moeders wanneer ze kinderkleding kopen. Daarnaast wordt veel baby- en kinderkleding onderling doorgegeven van ouder op ouder en dat vindt Hetty een goede zaak.

Bij de start van ’t Winkeltje heeft Hetty een aantal mensen gebeld waarvan ze wist dat ze netjes omgingen met kleding, zodat ze met deze ingezamelde kleding de verkoop kon starten. Dit bleek een groot succes en zo is het ’t Winkeltje blijven bestaan. ‘’Het is ook een hobby, want ik vind het heel leuk om te doen. Je gaat hier alleen niet rijk van worden. Maar het is wel kostendekkend en je doet wat goeds voor het milieu’. ’Eigenlijk is mijn streven dat een kledingstuk  weer gebruikt wordt tot het stuk is’’.

Voorloper duurzaamheid

Hetty ziet zichzelf wel als voorloper in de tweedehands verkoop, omdat ze erg selectief is in welke stukken ze inneemt en omdat ze veel goede doelen steunt. In de jaren 90 was het kopen en verkopen van tweedehands kleding nog geen ‘’hot item’’. Nu is dat wel anders. Wel is Hetty van mening dat er nog te veel online besteld wordt en dat mensen zich niet (voldoende) bewust zijn van de vervuilende kledingindustrie. ‘’Er moet altijd eerst een ramp gebeuren, voordat mensen bereid zijn om te veranderen’’.

Goede doelen

Daarnaast komt ze ook in contact met veel verschillende soorten mensen van onder andere goede doelen of kansarme gezinnen in de buurt. De restanten aan kleding die niet verkocht worden of niet geschikt zijn voor in de winkel, gaan naar de Regenboogroep in Amsterdam of naar Jellinek. Ook als er bepaalde kledingstukken of andere artikelen incidenteel nodig zijn voor een ander doel of gezin/persoon, springt Hetty bij waar dat mogelijk is. Er staan standaard twee bakken babykleding in de kast die bestemd zijn voor arme gezinnen uit de buurt.

‘’Als ik denk, ik heb weer teveel vuilniszakken verzameld, dan bel ik de regenbooggroep op en dan kunnen ze het komen ophalen. Spullen die ik van mensen ontvang maar niet bruikbaar zijn voor in de winkel, kunnen ook naar de goede doelen toe’.  Kleding in slechte staat  stuur ik niet  naar deze doelen, maar worden op de gemeentewerf gerecycled.”

Duurzame maatregelen pand

Al het meubilair in de winkel is tweedehands en Hetty kijkt kritisch naar de kleding die wordt binnen gebracht. Zo hangen bepaalde goedkope merken niet in de winkel en verkoopt ’t Winkeltje  ook geen items met bont.

‘’Het is een geweldig pand. De bestemming mocht eigenlijk van alles zijn, , van pannenkoekenhuis tot kledingverkoop. Maar omdat het een rijksmonument is, is het qua verduurzaming wel wat beperkter’’. Vanaf 1996 zit de winkel op deze locatie. Ondertussen zijn er voorzetramen geplaatst in verband met de kou. Voor het overige enkel glas is speciaal folie geplaatst wat ook meer warmte binnenhoudt. Er zijn twee heel ouderwetse gaskachels in de winkel, maar deze gebruikt Hetty  zo zuinig mogelijk. Als er niet gestookt zou worden, dan vervalt het pand ook. Gelukkig zijn er veel ramen in het gehele pand waardoor zonlicht het pand makkelijk kan verwarmen.

Verder heeft Hetty een groen energiecontract en zijn alle oude bouwlampen vervangen door gebruikte spots van Nemo. Bij dit rijksmonument hoort een ossenbloedrood plafond wat  erg donker is voor de kleding. Goede verlichting is daarom essentieel.

Hetty koopt geen verpakkingsmateriaal of plastic zakken. De mensen in het dorp brengen zelf gevouwen tasjes langs of ze hangen het aan de deur. Het enige wat ze af en toe koopt zijn vuilniszakken van gerecycled plastic om de overige kleding in te verzamelen die naar de goede doelen gaan. ‘’Hergebruik dat is het doel, minder impact op het milieu en betere werkomstandigheden voor mensen in de kledingindustrie’. Mensen en milieu staan dus voorop en we moeten gewoon anders gaan denken. Koop goede basics en wil niet de hele tijd met het nieuwe meegaan’’.

Online meer bestellen dan nodig is keurt Hetty ook enorm af, omdat ze weet dat de geretourneerde kleding niet allemaal weer verkocht wordt. In plaats daarvan wordt veel verbrand, omdat dat goedkoper en minder tijdrovend is dan alles weer op orde maken voor de verkoop. ‘’Zolang retourneren zo makkelijk blijft, blijft dit ook zo doorgaan op deze manier’’.

Zonnepanelen mag Hetty niet laten plaatsen,  omdat het pand een monument is. Op het oude pakhuis mogen wel panelen.

Wethouder Jacobien van Boeijen:

“ ‘t Winkeltje van Hetty vervult een mooie voorbeeldfunctie in Landsmeer. Midden in de kern Landsmeer laat ze zien dat niet nieuw ook goed kan zijn. Zelf koop ik af en toe wat bijzonders bij haar zoals mooie laarsjes of een hippe glitterjas. Fijn als meer winkels stoppen met het uitgeven van plastic tassen en papieren bekers. Een rijksmonument verduurzamen is nog een extra uitdaging. Hetty doet wat ze kan”.

Heeft Hetty nog tips voor andere ondernemers?

• Verled je gehele pand en zorg dat niet de hele dag de deur openstaat waar warmte uit kan ontsnappen. ‘’Het verledden scheelt echt heel veel geld’’.
• Breng tochtstrips aan om warmtelekken te minimaliseren.
• Vraag klanten om eigen verpakkingen en tasjes mee te nemen. ‘’Mensen mogen overige tassen ook bij meebrengen, zodat ik die weer aan klanten kan meegeven. Zo’n tas kan nog wel 3 keer gebruikt worden, en dat geeft een goed gevoel.”
• Het allerbelangrijkste is zuinig stoken, de deuren dicht houden en verpakkingsmateriaal minimaliseren.