Duurzaam ondernemerschap in de buurt: Cindy en Henry Hardebol over Natuurboerderij Hardebol in Landsmeer

Wethouder Jacobien van Boeijen: "Te gek waar Cindy en Henry mee bezig zijn. Ik vraag me af wat Landschap Noord-Holland nog meer doet met de opgewekte stroom van de 900 zonnepanelen? De fluisterboten opladen misschien? Mijn wens is dat we met de Landsmeerse, Ilpse en Purmerlandse boerenbedrijven om tafel gaan om te kijken wat we van elkaar kunnen leren."

Duurzaam ondernemerschap in de buurt: Cindy en Henry Hardebol over Natuurboederij Hardebol in Landsmeer

In het vierde interview van deze reeks gaan we op bezoek bij Natuurboerderij Hardebol aan de Kanaaldijk in Landsmeer. Op de boerderij worden 150 runderen en 50 schapen gehouden voor het vlees maar voornamelijk voor het natuurbeheer in het Ilperveld. De schapen krijgen 1 keer per jaar lammetjes. De dieren begrazen het land en voorkomen daardoor dat er bosjes en boompjes gaan groeien. Hierdoor worden ook weidevogels aangetrokken en behouden. Cindy en Henry spreken van ‘’natuur-inclusief boeren’’.

De boerderij is door Landschap Noord Holland verpacht aan de familie Hardebol. Op aanwijzing van Landschap Noord-Holland is Hardebol verantwoordelijk voor het complete beheer waaronder de dieren en het landschap. Naast het houden van de dieren is er sinds drie jaar ook een natuurwinkel waar producten worden verkocht. Hier worden, naast het Angus vlees uit eigen stal, ook andere lokale producten verkocht. Twee soorten kazen uit Ilpendam, zuivel van een collega boerin uit Westzaan en speciaal biertjes. De producten komen ook uit een zo’n kort mogelijke keten om op die wijze weer vervoersuitstoot te besparen.

In de zomer kunnen mensen ook op het terras wat drinken en een ijsje eten. Om in de stijl van het natuur-inclusief en duurzaam bedrijf te blijven is er gekozen voor natuurlijk ijs zonder kleur-, geur-, en smaakstoffen en zonder suiker. Met name fietsers die langsfietsen met lekker weer maken hier graag gebruik van.

Natuurlijk vlees

Het vlees dat verkocht wordt, wordt ‘’natuurlijk vlees’’ door familie Hardebol genoemd. ‘’En dat wil zeggen dat wij geen biologisch keurmerk hebben omdat het heel erg duur is en omdat wij dat niet nodig vinden. En wij houden ons meer bezig met natuur-inclusief boeren’’. Het voer bevat geen hormonen en er worden zo min mogelijk antibiotica gebruikt en er worden ook geen preventieve entingen bij de runderen uitgevoerd. ‘’Klanten vragen er ook specifiek naar en heel veel gaan er al vanuit dat het biologisch is. En dat leggen we dan uit en dat vinden we ook niet erg. Daar hebben we bewust voor gekozen. Ik denk dat mensen het eigenlijk ook nog meer waarderen als je letterlijk kan uitleggen wat je doet en dat ze het kunnen zien dan het biologische keurmerk’’.

De inzet van familie Hardebol is om zo vrij en natuurlijk mogelijk te boeren en zo klinkt ook de opdracht die ze vanuit Landschap Noord Holland hebben meegekregen. Op een vorige boerderij waren ze ook al bezig met deze manier van boeren dus deze opdracht om de natuur in stand te houden was niet nieuw voor hen. Het maakt de samenwerking met Landschap Noord Holland met dezelfde ideeën, visie en werkwijze ook makkelijker.

Zonnepanelen

Er worden dit jaar 900 zonnepanelen op de stal geïnstalleerd waar Natuurboerderij Hardebol voor een redelijke prijs de stroom van kan afnemen. Door de panelen worden ze ook meer geprikkeld om te elektrificeren op het terrein. Er wordt gewerkt met machines maar wel met zo schoon mogelijke motoren. Helaas kan nog niet alles elektrisch omdat er ook gevaren wordt op de boerderij. Mocht de accu achter in het veld leegraken, dan kan de boot niet meer terug. De boot die er is, is wel al voorbereid op waterstof zodat wanneer dit meer opkomt en waterstof op het terrein kan worden opgeslagen, de boot omgebouwd kan worden.

Het idee om zonnepanelen te installeren speelt al een jaar. Landschap NH ziet de boerderij als een voorbeeldbedrijf en daar passen zonnepanelen dan ook goed in. De laatste stap in de voorbereiding is het geschikt maken van het net.

Duurzame maatregelen

Voor de bemesting van het land wordt geen kunstmest en gif gebruikt. Er wordt met eigen stalmest bemest. Het maaisel wat niet geschikt is voor de koeien wordt vermaakt tot bokashi. Bokashi is een grondverbeteraar voor de bodem en dringt door tot aan de wortel. De mest wordt gemengd met oermicroberen en oergranulaat. Deze techniek wordt ook gebruikt om stikstof te binden aan de mest waardoor er meetbaar 50 procent minder stikstofuitstoot is.

In de stallen is alle verlichting vernieuwd en verled. Daarnaast zijn de vriezers zo zuinig mogelijk in energiegebruik.

Beweegreden maatregelen

‘’Het is een beetje de toekomst, je hoort er zoveel over. En je wordt zo geprikkeld om dat te gaan doen. We zijn zelf ook al zo bezig met de natuur en het milieu waardoor het een logische stap is. Wat je in ieder geval kan doen qua innovaties en machines, moet je doen. Ik denk dat je dan al een heel eind op de goede weg bent. Iedereen die het kan moet z’n steentje bijdragen’’.

Stijging weidevogels

Een zichtbaar resultaat is een stijging in de weidevogels. ‘’Dat is een leuke kijk op wat we echt zien ook door die bokashi en door de bodemleven verrijking. Dat komt ook echt door dat natuur-inclusief boeren. Eigenlijk weer op de manier zoals het hoort te gaan’’. Natuur zoals het gevraagd wordt in natura 2000 is instandhouding van de natuur door maaien, beweiden en bemesten. Dit zijn de 3 simpelste dingen maar ook de belangrijkste dingen die we hier doen. Alles met mate maar als je 1 van de 3 niet goed doet, dan gaat het niet goed met de natuur. Een van de belangrijkste dingen is dat wij proberen die cirkel rond te krijgen. Dan pas heb je kringloop landbouw en natuur.

Toekomstbeeld

Hardebol is altijd open naar klanten en andere boeren hoe ze werken op het terrein. Mochten andere boeren informatie willen inwinnen bij Hardebol dan kunnen ze altijd terecht, aldus Cindy. Daarnaast kijkt Hardebol ook hoe het bij andere boeren gaat om informatie te kunnen inwinnen of uitwisselen.

De ideale toekomst qua verduurzaming zou nog meer focus op en gebruik van waterstof zijn en daarna zoveel mogelijk verder te elektrificeren.

Hardebol ziet zichzelf niet als voorloper behalve op de mestbewerking en stikstofreductie die daarmee gerealiseerd wordt. ‘’Als je zelfstandig ondernemer kan zijn op een 100 procent natuurgerichte organisatie, dan ben je goed bezig. We hebben er ook allemaal plezier in’’.

Tips

‘’Zoek een goede adviseur of bureau’’. Dat is het belangrijkst volgens Hardebol.

Daarnaast kaarten Henry en Cindy aan dat er een goede subsidieregeling zou moeten komen voor agrariërs. Ook zou er meer kennis beschikbaar gesteld moeten worden, wellicht door andere boeren of een adviesbureau dat gespecialiseerd is in het helpen verduurzamen van agrariërs.