Primeur: emissie-uitstoot omlaag bij afmeren van schepen in IJmuiden

Het Corps van Vletterlieden zorgt ervoor dat schepen veilig en efficiënt kunnen afmeren. Bij grote vaartuigen gebruiken ze daarbij een vastmaakvlet; een kleine boot die naar het schip vaart om de trossen aan de kant te brengen. Deze vaartuigen hebben gewoonlijk een dieselmotor die 25 jaar meegaat. Toen de motor van een van de boten van Vletterlieden aan vervanging toe was, zette dat aan het denken, vertelt bevoegd vennoot Mark Emmelot. “Wil je de volgende generatie die hier werkt nog met een dieselmotor opzadelen, terwijl de emissie-uitstoot omlaag moet?”

Minder uitstoot, minder lawaai

De milieuwinst van een elektromotor vergeleken met een dieselmotor: bijna 24 ton minder CO2-uitstoot per jaar. Die hoeveelheid is vergelijkbaar met de uitstoot van 24 gemiddelde auto’s, die ongeveer 5800 kilometer rijden.

Ook positief: het geluid van de motor gaat van 96 decibel naar bijna nul. Dat is niet alleen goed voor de omgeving, maar ook voor de vletterman zelf, vertelt medebestuurslid Paul Danklof: “Je staat niet meer in de uitlaatgassen. En doordat het lawaai wegvalt kun je beter communiceren. Dat maakt het werk veiliger.”

Onzekerheden: krachtige motor, oplaadtijd en de prijs

Hoewel de voordelen en de milieuwinst duidelijk zijn, was de beslissing niet makkelijk. Als pioniers kregen de vletterlieden met onzekerheden te maken: Is de batterij krachtig genoeg, ook als de werkzaamheden enkele uren in beslag nemen? Is de oplaadtijd niet te lang voor de boot weer uit kan varen? En dan was er nog de prijs: die ligt voor een elektrische motor op het tienvoudige van een dieselmotor. De subsidietoekenning van provincie Noord-Holland, waar ODIJmond bij de aanvraag goed mee heeft geholpen, zorgde ervoor dat iedereen kon instemmen met de forse investering. “We zijn een coöperatie en nemen alle beslissingen gezamenlijk. Het hele team staat er dus achter.”

Emissie-uitstoot in scheepswereld omlaag krijgen

Emmelot is trots op het lef dat ze tonen: “Er zijn bootmanbedrijven van Terneuzen tot Delfzijl, maar niemand waagde zich nog aan deze stap.” Hij merkt dat de scheepswereld met interesse meekijkt. “Voor de wet hoeft dit nog niet, maar havenbedrijven stellen steeds hogere eisen aan emissiereductie, net als bedrijven waar we voor werken. Iedereen wil de emissie-uitstoot in de scheepswereld omlaag krijgen.” Het is niet de eerste duurzame primeur van Vletterlieden: in november 2022 vierden zij de ingebruikname van de eerste elektrische winchwagen ter wereld. Deze wagen trekt zware trossen naar de kade en doet dat schoon, veilig, stil én krachtig. “We kregen daar veel positieve feedback op, dan kijk je hoe je nóg een stap verder kunt gaan.”

Ingebruikname

Er breekt nu een spannende tijd aan, want een dieselmotor vervangen voor een elektrische is niet eenvoudig. De boot moet volledig worden aangepast. “Het gewicht van de elektrische motor moet precies zo uitkomen dat de boot geen andere vaareigenschappen krijgt”, legt Danklof uit. “En wanneer de motor erin zit, gaan we eerst proefvaren.” Hij kijkt uit naar het moment van ingebruikname, maar durft er nog geen datum op te zetten. “Uiterlijk over een jaar om deze tijd, misschien eerder.”