Energie steken in het Energiebesparingsakkoord

Toezicht en stimulering liggen in elkaars verlengde bij ODIJmond. Het team met toezichthouders energie komt, namens de gemeenten, langs bij de bedrijven met een verbruik dat boven de 50.000 kWh elektriciteit en/of 25.000 m3 gas ligt.

Het team bestaat uit vijf toezichthouders. Mariken is de toezichthouder die zich volledig richt op het thema energie. Zij steken samen met de ondernemers energie in het besparen. Want onze toezichthouders volgden cursussen op het gebied van bijvoorbeeld installatietechniek, de werking van ventilaties en perslucht om zo goed mogelijk toezicht te houden op de verplichte energiebesparende maatregelen. Mariken: “Het uitgangspunt van het Energiebesparingsakkoord is bedrijven stimuleren om energiebesparende maatregelen te nemen. Vooral in het begin van een controletraject proberen we samen met de ondernemer tot een plan te komen zodat ze aan de verplichting voldoen.”

Bedrijven moeten al aan de verplichting voldoen

Het controletraject begint met het maken van een afspraak. Tijdens de controle bij het bedrijf bespreekt de toezichthouder samen met de bedrijfsleider of eigenaar de bedrijfsprocessen. En hoe zij met energie omgaan. Mariken: “Wanneer staat de ventilatie aan? Staat de verwarming om acht uur ’s ochtends al vol aan voor de schoonmakers, maar gaat het pand pas om tien uur open? Wanneer gaan de installaties uit? Het is een behoorlijke vragenlijst. Zo komen we tot een goed beeld van het verbruik in het bedrijf.”

Daarna lopen de toezichthouder en de verantwoordelijke in het bedrijf gezamenlijk een ronde. “Stel: we constateren dat er maatregelen getroffen moeten worden, maar dat is niet gedaan. Dan noemen we dit een overtreding. Dit klinkt heel heftig, maar het is volgens de wet de waarheid. De ondernemer krijgt een termijn om de energiebesparende maatregelen te treffen. Natuurlijk wegen we hierbij af of de besparing binnen vijf jaar terug te verdienen valt. En of er technische of economische randvoorwaarden zijn.”

In april 2025 ging wethouder Bas ten Have van gemeente Landsmeer mee naar een controle. “Het is interessant te zien dat men zich niet realiseert hoe ze energie echt gebruiken in de organisatie. En hoeveel besparing hiermee dus te behalen valt."

Weerstand is begrijpelijk. Maar verandering is nodig

Natuurlijk is het niet altijd feest als een toezichthouder langskomt. Ondernemers hebben het druk en zijn trots op hun bedrijf. Toezichthouders komen daar ‘iets van vinden'. Toch is investeren in energiebesparing juist de stap die lucht en ruimte geeft voor de toekomst.

“In gesprek gaan staat voorop bij ODIJmond, maar we komen wel als toezichthouder. Als praten niet voldoende is, grijpen we in. Niet om dwars te zitten, maar omdat energiebesparing nú nodig is. Wij bereiden de controle altijd goed voor. Als de ondernemer dat ook doet, kost het minder tijd. Het is handig wanneer de ondernemer de benodigde documenten al klaar heeft liggen. En dat ze ons gelijk de relevante installaties kunnen wijzen.”

Persoonlijk contact is belangrijk

“In een tijd van vooral digitale communicatie, werkt elkaar ontmoeten en de hand schudden. Tijdens ons bezoek spreken we met de ondernemer of beheerder zelf. Degene die weet waarom zaken in het bedrijf draaien zoals ze draaien en die ze kan veranderen.” Een van de meest gehoorde complimenten na het bespreken van overtredingen: ‘fijn dat u me te woord stond en we dit konden bespreken’.

Veel voorkomende overtredingen

Zoals gezegd: wanneer een maatregel niet is getroffen, dan telt dat als overtreding. Mariken: “Regelmatig komen we simpele overtredingen tegen die voor een snelle besparing kunnen zorgen. Het goed instellen van kloktijden van verwarmingen, het isoleren van verwarmingsleidingen of het niet inzichtelijk hebben van het eigen verbruik bijvoorbeeld. Enige tijd terug was er een basisschool die 's avonds en in het weekend het pand warm hield. Dit goed inregelen kan een grote besparing opleveren.” Een bedrijf dat acties snel uitvoert, kan rekenen op een ‘controle oké’-brief van onze toezichthouders.

Energie én geld besparen

Niets zo mooi als gezamenlijk constateren dat de inzet een resultaat oplevert. Zo is er een bedrijf in ons werkgebied dat door het isoleren van de leidingen en het aanpassen van stooktijden en temperaturen bespaarde de laatste twee jaar 28.766 kWh elektriciteit en 32.830 m3 gas bespaarde. Belangrijker nog, ze besparen direct geld én deze energie hoeft niet te worden opgewekt. En daar gaat het ons in het Energiebesparingsakkoord ten slotte om.