De Rodenburghoeve

Het visitekaartje van De Rodenburghoeve is de nieuwe melkveestal. Hoe is deze stal met alle bijhorende maatregelen tot stand gekomen?

“De stal is in februari 2015 is in gebruik genomen. We hebben bij het ontwerpen van de stal veel aandacht besteed aan duurzaamheid. Elke keuze is afgewogen. Daarbij deinzen we niet terug voor langere terugverdientijden als dat het comfort verbetert voor onze beesten of wanneer we een extra bijdrage leveren aan het milieu. Het moet uiteindelijk wel altijd ook financieel voordeel bieden. De stal is nu energieneutraal door de 180 zonnepanelen op het dak. Het benodigde energieverbruik is laag. Dat komt doordat we optimaal gebruikmaken van daglicht. De zijwanden zijn beweegbaar waardoor veel frisse lucht en daglicht de stal inkomt. In de stal hebben we op alle plaatsen led-verlichting toegepast, gekoppeld aan bewegingsmelders en tijdsklokken. Daarnaast slaan we regenwater op, waarmee we de melkput schoonhouden en waarmee we de tractoren en andere machines schoonspuiten. Dit water wordt ook gebruikt om de koeien bij warm weer te vernevelen. De nieuwe stal beschikt verder over een zeer energiezuinige frequentie gestuurde vacuümpomp voor het melken van de koeien en een warmte-terugwinsysteem voor het koelen van deze melk.”

Voor welke maatregelen heeft u nog meer gekozen?

Een van de meest in het oog springende maatregelen in de nieuwe melkveestal is het warmte-terugwinsysteem. Ook hier komt de balans tussen zorg voor de dieren en het milieu goed terug. “Via dit systeem wordt de melk van de koeien gekoeld bewaard. Tijdens het melken wordt de melk al gekoeld met water; doordat de warme melk eerst door een waterkoeler gaat wordt deze al voor 50% gekoeld (hier is dus geen energie voor nodig), het water welke dus verwarmd wordt door de melk wordt opgeslagen in grote vaten en dit is dan weer drinkwater voor de koeien, die dit ‘verwarmde’ water meer drinken wat weer de gezondheid van de koe ten gunste komt. (doordat de koe meer water drinkt blijft deze gezonder en wordt dus ouder= duurzamer). De rest van de melk wordt gekoeld door een koelmotor; de warmte die hierbij vrij komt wordt opgeslagen in aparte vaten met water. Dit hete water (55˚C) voedt de twee zonnestroomboilers, de zonnestroomboilers kunnen het water doorverwarmen naar 75˚C, met zonne-energie. Indien er meer elektriciteit wordt opgewekt , dan wordt dit terug geleverd aan het elektriciteitsnet. Het hete water om de melkinstallatie en de melkkoeltank te reinigen dient 85˚C te zijn; dus hoeft relatief weinig doorverwarmd te worden.

Het melken van de koeien gebeurt door middel van een frequentie gestuurde vacuümpomp; deze brengt het vacuüm op een bepaald niveau en gaat alleen weer aan indien het niveau daalt. Op deze manier besparen we veel energie.

Het klimaat in de veestal wordt geregeld met een weercomputer. Als er veel regen en wind op een zijde van de stal staat, wordt deze met een luchtkussen (gedeeltelijk) gedicht.

Wij werken zoveel mogelijk met gesloten natuurlijke kringlopen; alles wat aan voer of vee wordt aangevoerd is van BIO-kwaliteit. Denk hierbij ook aan krachtvoer, strooisel e.d. We maken geen gebruik van kunstmest en/of bestrijdingsmiddelen. Hoogwaardige, vaste stromest composteren wij en rijden we uit over het land. Ons vee is antibiotica vrij en waar nodig maken we gebruik van homeopathische middelen.

Op een deel van ons land staan windmolens. Zo houden we het land door windenergie droog. Deze molens pompen het teveel aan water van het land terug in het boezemwater van de polder. De natuurvriendelijke oevers zorgen ervoor dat duurzaamheid letterlijk en figuurlijk als een rode draad door het gehele bedrijf en de landerijen loopt.”

Camping

Naast de veehouderij, bestaat De Rodenburghoeve ook uit een camping. Ook op de camping zijn diverse duurzame faciliteiten toegepast. “Sinds twee jaar maken we gebruik van een zonneboiler om het water van de sanitaire ruimte te verwarmen. De douche op de camping heeft een start/stop systeem met een tijdslimiet om het waterverbruik te verminderen. Uiteraard zamelen we het afval van de kampeerders gescheiden in.”

Hoe vertaalt duurzaamheid zich in de bedrijfsvoering De Rodenburghoeve?

“Binnen ons bedrijf hebben we allemaal dezelfde visie als het gaat om duurzaam ondernemen. Dat betekent dat we niet lang hoeven na te denken of we duurzame maatregelen doorvoeren. Wel overwegen we goed of elke maatregel een toegevoegde waarde heeft. Voor ons, maar ook voor het milieu. Daarbij hebben we afgelopen jaren veel gepionierd. Collega boeren twijfelden over onze keuzes, maar komen daar nu op terug. Je ziet dat steeds meer ondernemers, ook voor het welzijn van de dieren, kiezen voor een biologisch dynamische veehouderij. Een aantal jaar geleden hebben we een uilennestkast opgehangen en ruimte gemaakt voor een bijenstal waar we twee bijenkasten hebben geplaatst. Dat maakt het voor ons af, maar illustreert ook de breedte waarbinnen we bezig zijn met duurzaam ondernemen.”

Hoe geeft u uitvoering aan uw voorbeeldfunctie?

“Wij geven op diverse manieren actief uitvoering aan onze voorbeeldfunctie. Wij besteden structureel aandacht aan het informeren van mensen over hoe wij ons bedrijf duurzaam hebben ontwikkeld. Voor onze campinggasten is het natuurlijk al goed zichtbaar, maar we nemen ook altijd de tijd om uitleg te geven. Daarnaast leiden we geregeld schoolklassen rond om uitleg te geven over onze biologische bedrijfsvoering en de duurzaamheid van ons bedrijf. Door al deze mensen ook mee te laten doen met de activiteiten van het boerenbedrijf, willen we ze ‘belevend laten leren’.

Ook scholen komen geregeld langs. De leerlingen van het Clusius College komen elk jaar om de verschillen te bekijken tussen biologische en gangbare landbouw en krijgen dus ook tijdens de rondleiding uitleg over de duurzaamheid van ons bedrijf.

Daarnaast zijn we aangesloten bij diverse agrarische studieclubs. Hier wisselen we ervaringen uit. Andere studieclubs komen weer bij ons kijken hoe De Rodenburghoeve is opgezet. Onder de Biologisch Dynamische boeren is een collegiale toetsing; zo kijken we in elkaars "keuken" en vullen elkaar aan op allerhande gebied. Bedrijven die aan de bouw van de nieuwe stal hebben meegewerkt komen zo nu en dan met hun klanten langs om te laten zien hoe de stal in de praktijk werkt.

Tegen de voorgevel van onze nieuwe stal hangt een paneel waarop te zien is hoeveel zonne-energie onze zonnepanelen opwekken. Zowel de totale opbrengst, als de dagopbrengst en het rendement van het moment is zichtbaar, zoals ook de vermeden CO₂-uitstoot welke anders gebruikt was om de energie voor ons bedrijf op te wekken

Welke toekomstplannen heeft De Rodenburghoeve om te investeren in duurzaamheid?

“We zijn van plan om de oude stal renoveren. We gaan in ieder geval het asbestdak saneren en het nieuwe dak voorzien van zonnepanelen. Ook andere duurzame maatregelen zullen onze aandacht krijgen, zoals bijvoorbeeld meer led-verlichting, tijdschakelaars en bewegingssensoren en wellicht windenergie. Deze vorm van energie opwekken is ook in snelle ontwikkeling en misschien wel toepasbaar op ons bedrijf.

Verder hebben we het plan om een eigen stuk natuurterrein van ±13 hectare te realiseren.

Gelijk aan wat het Noord Hollands Landschap doet maar dan kleinschalig. Voor deze plannen hebben wij inmiddels toestemming ontvangen van de provincie Noord Holland en we hopen daar in 2016 mee te kunnen beginnen!”

Tot slot, wat zou u uw collega-ondernemers willen aanbevelen die nog niet in duurzaamheid hebben geïnvesteerd?

De Rodenburghoeve heeft een duidelijke boodschap voor collega-ondernemers: “Duurzaam ondernemen; voor ons heel gewoon, gewoon even doen. Denk daarbij vooruit en vertrouw op je eigen keuzes. Investeer in energiebesparende machines, als frequentie gestuurde machines, warmte-terugwinsysteem, zonnepanelen en waterkoeling. Kies ook voor die duurzame maatregelen die eraan bijdragen dat uw dieren gezonder en langduriger leven.”

VOF De Rodenburghoeve is al 25 jaar een gecertificeerde, biologisch dynamische veehouderij met boerderijcamping. In het Uitgeester bedrijf lopen op dit moment onder meer 65 melkkoeien, 45 stuks jongvee, 60 fokschapen en kippen rond. De Rodenburghoeve is een echt familiebedrijf en bestaat uit; Klaas, Linda en bedrijfsopvolger Niels Rodenburg. In februari 2015 is de nieuwe melkveestal in gebruik genomen. De stal ademt duurzaamheid. Alles klopt en overal is bewust over nagedacht. Met haar 25 jaar is De Rodenburghoeve een echte koploper in ons werkgebied als het gaat om biologisch dynamische veehouderijen.